خانواده مگس گير (Family Muscicapidae) - پرندگان ایران

پرندگاني كوچك و بيشتر درخت زي اند كه منقاري بنسبت تخت با قاعده پهن دارند. اغلب با بدني راست در جاهاي بلند مي نشينند و از آنجا به دنبال حشرات به پرواز در مي‌آيند؛ و پس از شكار آنها در هوا يا روي زمين معمولا به همان نقطه اول باز مي گردند.
تك‌زي اند، جز در مگس‌گير خالدار؛ نر و ماده آنها همشكل نيست. در سوراخها، يا روي درختها لانه مي سازند و از حشرات و عنكبوتها تغذيه مي كنند .

مگس‌گير ابلق باختري

انگليسي: Pied Flycatcher
فرانسوي: Gobe-mouches
لاتين: Ficedula Hypoleuca
۱۲/۵ سانتيمتر است. پرنده نــر در بهار سر و سطح پشتي سياه دارد .پيشاني و سطح شكمي آن لكه بال و كناره‌هاي دمش سفيد است . در پاييز، شبيه پرنده ماده است؛ ولي سفيدي پيشاني را حفظ مي كند. پرنده ماده در سطح پشتي قهوه‌اي زيتوني و در سطح شكمي سفيد مايل به نخودي است و لكه‌هاي بالي آن كوچكتر است. پرنده نابالغ مگس‌گير خالدار با رنگ سفيد روي بالها و دم مشخص مي شود .
رفتار حشره‌گيري آن شبيه مگس‌گير خالدار است، ولي بندرت به جاي اولش بر مي گردد و اغلب روي زمين تغذيه مي كند . دائما دمش را تكان مي دهد و به سبب داشتن لكه بالي با هيچ يك از ساير مگس‌گير‌ها ، بجز مگس‌گير ابلق، اشتباه نمي شود .
معمولا در باغها و جنگلهاي برگ‌ريز و اغلب نزديك آب ديده مي شود .
به صورت مهاجر عبوري و به تعداد كم در شمال و غرب ايران ديده مي شود .به سبب شباهت زيادش با مگس‌گير ابلق كمتر گزارش مطمئني در مورد مشاهده اين پرنده موجود است .

مگس‌گير ابلق

انگليسي: Collared Flycatcher
فرانسوي: Gobe-mouches a collier
لاتين: Ficedula albicollis
شبيه مگس‌گير ابلق باختري است، ولي نــرش - با طوق پهن و سفيد و دمگاه تقريبا سفيد - وسعت بيشتر سفيدي پيشاني و لكه‌هاي بال و سفيدي كمتر كناره‌هاي دم از آن مشخص مي شود .
در پایيز، نشانه‌هاي سياه تبديل به قهوه‌اي پررنگ مي شود و طوق گردن تقريبا از بين مي رود و نشانه‌هاي سفيد كاهش پيدا مي كند. تشخيص پرنده ماده از ماده مگس‌گير ابلق باختري دشوار است، ولي معمولا سطح پشتي خاكستري‌تر با سفيدي بيشتر در بالا و اثري از رنگ سفيد در پس گردن و دمگاه دارد .
رفتار و زيستگاه اين پرنده همانند مگس‌گير ابلق باختري است .
پرنده اي است نيمه مهاجر و در تابستانها بنسبت فراوان است. امكان دارد كه در منطقه غربي زاگرس زاد و ولد كند .
*********

مگس‌گير سينه سرخ

انگليسي: Red-Breasted Flycatcher
فرانسوي: Gobe-mouches nain
لاتين: Ficedula parva
۱۱/۵ سانتيمتر و كوچكترين مگس‌گيرهاست كه فقط نـر آن در تمام فصول گلوي نارنجي روشن دارد و سرش خاكستري رنگ است. سطح پشتي اين پرنده قهوه‌اي مايل به خاكستري و سطح شكمي آن نخودي كمرنگ است و لكه‌هاي سفيد در دو طرف دم تقريبا سياهش تشخيص فوري آن را ميسر مي سازد.
در حالت نشسته، اغلب دم خود را رو به بالا نگه مي دارد و بالهايش حالت افتاده دارد. در فصل زاد و ولد، اغلب گوشه‌گير است و فقط گاهگاهي در هوا يا روي زمين حشرات را دنبال مي كند و در اين حالت طرح سياه و سفيد دمش مشخص است .
بيشتر اوقات به سبك سسك‌ها در بين شاخه‌هاي بالاي درخت به تغذيه مي پردازد .پرنده نـر بيننده را به ياد سينه سرخ مي اندازد، جز اينكه روي دمش سفيدي دارد و رنگ صورتش خاكستري است . از نظر اندازه نيز از آن كوچكتر است.
معمولا جنگلهاي برگ‌ريز؛ هنگام مهاجرت، در كشتزارها نیز ديده مي شود .عادات لانه سازي آن مانند مگس‌گير ابلق است، ولي گاهي لانه‌هاي باز روي تنه درخت مي سازد .
تابستانها فراوان است و به صورت مهاجر عبوري در مشرق و جنوب شرقي ايران فراوان ديده مي شود.

مگس‌گير خالدار:

انگليسي: Spotted Flycatcher
فرانسوي: Gobe-mouches Gris
لاتين: Muscicapa striata
۱۳/۵ سانتيمتر است و صرف نظر از حالت قائم بدن با پر و بال قهوه‌اي مايل به خاكستري تارك خال‌خال و سينه تقريبا سفيد رگه‌رگه شناخته مي شود .
بالها و دم خود را اغلب تكان مي دهد و معمولا در ارتفاع كم روي شاخه‌ها مي نشيند و از آنجا با پروازي چابك و سريع حشرات در حال گذر را دنبال مي كند .
پرنده اي بنسبت تك‌زي است .
باغها و بوستانها و حاشيه جنگلها
روي ساختمانها يا داخل آنها و روي تنه درختها و يا در پناه گياهان بالارونده لانه مي سازد.
تابستانها فراوان است و به صورت مهاجر عبوري در همه ‌جاي ايران ديده مي شود
منبع:http://www.irandeserts.com

تصاوير زيبا و مرتبط با اين مقاله